|
"پەخشان" ھاوسەری مامۆستا عبدالرقیب یۆسف، شوێنەوارناس و مێژوونووسی گەورەی کورد بوو کە بە قسەی مامۆستا، گەورەترین پشتگیریشی بوو لە کارەکانیدا. پەخشان خانم بە داخەوە لە ١٧-١٢-٢٠٠٣ کۆچی دوایی کرد. مامۆستا ئەم داستانەی بۆ ئەو گوتوە کە ژنێکی نمونەیی بوو. داستانەکە خۆی ٨٠ لاپەڕەیە و ئەوە بەشێکی کەمیەتی. ئەوە داستانە لە ڕاستیدا پەخشانە شیعرە و نموونەیەکە لە بەیتی کوردیی سەردەمی نوێ. زمانی نووسینی مامۆستا ئاوێتەیەکی سەرکەوتووانەیە لە کرمانجیی ژووروو و خواروو و تێیدا ئەو شوێنە مێژووییانە دەناسێنرێت کە مامۆستا و پەخشان خانمی ڕەحمەتی لە چواربەشی کوردستاندا سەردانیان کردوون و لە چوارچێوەی گەشتەکەدا گەلێک ڕووداوی گرنگی مێژوویی گەلی کورد و ناوچەکانی جیاجیای کوردستانمان بۆ دەگێڕێتەوە. ماڵپەڕی ڕۆژھەڵات- بۆکان
داستانا "پەخشان"ێ ئەرێ پەخشانێ! ئەزێ ل دنیاێ دنێرم منێ دد یت روژەک خوشی یە، دوو روژ خەم و کول و دەردە چارەنوسێ مروڤ مردن و ژێر خاک و عەردە ھەمی ھەولی (گلگامێش)ێ پاشای سومەر وھەمی ھەوڵی (میر محێ) کورد د گەل قوبا فەلەکێ چونە بەیھودە تەنیا خدر پێغەمەر د کاری ئاڤا حەیاتێ د نێڤ بەینا خوە و مرنێ دا بکە دیوار و پەردە وەکو خانا دەڤێ رێدا یەکی ھات ویەکی بار کر *** ئەزآ دەست باڤێژم گوچان و کەشکولێ ئەزآ ھلگرم بارآ خەم و کول و دەردان
ئەزآ سەرگەردان ل پەخشانا فریشتە و زولەیخایا زەمان دگەڕیم ل دەشت و کێو و گەرمێن و کوێستانان ل گوند و باژار و کوچەو کولانان ل جھێن تاریخ و شوێنەوار و جوغرافیا و سەرھلدان و داستانان بەلکو پەخشانآ ببینم و بزڤڕآ بو نێڤ مال و مندالان ھەتا دنیاآ ل من بکە بەھەشت و کەیف و سەیرانان *** ئەزآ د پێشدا ل پەخشانآ دگەڕیم د نێڤ کوردێن شبانکارە ل سەر دەڤآ بەحرا خەلیج ژ باشورآ وولاتآ کوردان
منێ د گوت ئەرآ شڤانا توێ پەزێ خوە د گەڕینی ل دەشت و کێو و زوزانان ئەرێ تە پەخشان نە دیتی یە ل سەر تو روبار و کانی و بێرمانان پەخشان ل من و ندا بییە ئەزێ لێ دگە ڕم ل ھەمی وارو جھانان
شڤانێ شبانکارە د گوت پەخشان مێژوو دوستە کوردپەروەرە عاشقێ کوردستانە چویە چیا یێن بلند و زومێن رەنگین، چویە بو پەرستگەھا (بار نەوا) ل زوما (کاریان ) ل ھەرێما لورستانێ *** شڤانێ شبانکارە د گوت ھەکە تە نە دیت ئەوە چوە بو نێڤ کوردێن بەختیاری ل نەھاوەندێ, ژوێ چوە بو دیتنا جھێ رەێەدخانا گەردون ناسی ل تەنشتآ ( پەرستگەھا حەفت گەوھەرانێ ئاسمان) ل پایتەختێ دەولەتا میدیا باژارێ ھەمەدانێ ژوآ چوە بو دیتنا خانوی باڤێ زاناآ کورد (جمال الدین)ی ئەفغانی ل باژارێ (ئەسەد ئاباد)ا ھەمەدانآ نەک ئەسەد ئابادا ئەفغانستانێ
ژوآ چوە بو باژاڕێ (کەنگیوەرآ) بو پەرستگەھا مەزنا (ئەناھیتا) پارێزگارآ ژنان بو نزا و دوعا ھەتا وآ ڕزگار بکە ژ دەردآ شێر پەنجەیا مال وێرانآ *** منێ د گوت ئەرێ شڤانا حەکیما پەخشانم نەدیت ئەز خولا مێ گوچانێ تەمە , گوچانێ تەل من گوچانێ نەبی موساێ کنعانییان جھە کی دیتر پێشانێ من بدە ژ جھێن پیرۆز و تاریخییێن کوردستانآ *** شڤانێ شبانکارە د گوت بچو (دینەوەر )ا وێران جھێ رەێەد خانا فەلەکییا زاناآ کورد (ئەبو حەنیفەی دینەوەری) و پایتەختێ دەولەتا (حەسەن وەیھی) یا کوردان ل دیر زەمانێ بچو کرمانشا بو چیاێ بێستونا فەرھادێ عاشقێ شیرینێ، ھەکە تە نەدیت ھەڕە دەڤەرا (ئێلام ) وڵاتی (ھورمزان)و دێوە کورد (قەدەم خێر) ا پشتکو ییان ھەکە تە نەدیت ھەڕە باژارێ(مەندەلی) مالا (خالە رەمەزان شەفی) جھێ کەیف و پێکەنینا تەو پەخشانێ دەلێ لێ دەلێ لێ دەلێ ژارێ پەخشانێ *** شڤانێ شبانکارە د گوت ئەگەر تە پەخشان نە دیت ئەوە چوە بو باژاری سنە موزەخانا ھونەری تەلارساز و نەخش و نیگارێن کوردستانآ چوە بۆ دیتنا (کاخێ خەسرەو ئاباد) و مزیەفتا (دارالإحسان) ومالا (ئەحمەدی حەواری نەسەب) و مەردوخ و عەباس کەمەندی و کتێبخانا حەسەن گوران، چووە بو دیتنا مزگەوتا بچوکا فەقیاتی نالییێ شاعیر ل نیزیک مالا باڤێ مامۆستای گەورە علا ْالدین سەجادی ل پشت دار الاحسانێ
شڤانی شبانکارە د گوت پەخشان عاشقێ ھونەرە چوە بو دیتنا تەلارە نەخشدارەکانی ئاێفی و موشیر دیوان وەکێـڵ و شیخ الاسلام و موجتەھدی و ێالحی ئەحمەد زادە و موزەفەر عەلی پەنا و خەسرەو بەخش و جەوھەری و توداری و شێخ غیاسی و تەلاری ێادق وەزیری و ھەمو تەلارە جوانەکانآ چوە بو دیتنا کارە ھونەریەکانێ وەستا و نەقاشەکانێ سنە نعمەتیان و وەستا عبداللاھێ شیرین دەست و نێراللاھێ نەجار باشی و حاجی عەلییێ میعار باشی و حەبیب نەساو مەحمودی موئەسسی و عەباسێ تەوەکەلی و خوا کەرەم و ڕسد اللە و سەید ئیبراھیمێ وەستا باشییێ شارەوانی چوە بو دیتنا گەڕەکە مێژویەکانی چوارباغ و قەڵا چوالان و ھەڵکەرایە بو گەرەکی قەتارچییان چوە بو دیتنا خانوی شکراللەی بابان, چوە بو دیتنا مەدرەسا زاناێ مەزن مەلا عبد العڤیمی سنەیی و بە ئەسڵ خەلکی بانێ چوە بو ئاھەنگا تیمی موسیقاو گۆرانی کامکارانێ ئەز عەڤدالێ تەمە عەڤدال عەڤدالم عەڤدال وەی ل منا عەڤدالا دەلێ لێ دەلێ لێ دەلێ لێ ژارآ پەخشانێ
پەخشان خێزانی پێشووی مامۆستا عبدالرقیب یوسف لە 17 کانوونی یەکەم ساڵی2003 کۆچی دوایی کردوە. بە گوێرەی نووسینی مامۆستا، پەخشان خانم گەورەترین پشتگیری ئەو بووە لە کارەکانی دا لە بواری مێژوو وە شوێنەوار و کەلتوری شارستانیی کوردستان".یادی بەخێر بێت. ***
|