عینوانی شیعرەکە لە دیوانی چاپی ئەنیسیدا "شەوی بەزم" ە و لە فەردی یەکەمی شیعرەکە وەرگیراوە. عینوانی چاپی جەعفەریش لە فەردی کۆتایی وەرگیراوە.

یەک لە شیعرە پڕ لە شادی و شەوق و زەوقەکانی ئاواتە کە ژمارەیان لە دیوانەکەدا زۆر نییە.

وەک شیعری زۆرێک لە شاعیرانی کلاسیکمان لێرەشدا ڕوون نییە 'یار' کێیە و وێدەچێت کەسێکی مەجازی و خەیاڵی بێت لەبەر ئەوەی شیعرەکە لە تەمەنی ٦٥ ساڵیی شاعیردا گوتراوە کە بە شێوەیەکی سروشتی سەردەمی لاویەتی و ئەوینداریی تێپەڕ بووە. مەگەر وابزانین کە ئەو بەزمە لە ڕاستیدا میوانییەک بووە لە ماڵی خۆی یان دۆستێکی نزیکی شاعیر یان شتێکی وەک ئەوانە. هەروەها تێیدا باس لە شەڕابی گوڵڕەنگ و ساقی و پیاڵە و ماچی ساقی کراوە کە لەگەڵ کەسایەتی شاعیردا یەک ناگرنەوە.

هەرچۆنێک بێت، شانۆی شیعرەکە بریتییە لە بەزم و جەژن و شادییەک کە عالەمێکی زۆر بەشدارییان تێدا کردووە و لەبەر خۆشی و شادی و گرنگایەتی، زیاتر لە بەزمی شاهانی کەیانی ئێران و شایەکی وەک کەیخوسرەو دەچێت؛ ئینجا لەو بەزم و هەرایەدا شاعیر دڵنیا نییە ئایا کەرەی کردوە بە ڕۆنی زەنگ واتە کارەکەی بە ئامانج گەیاندووە یان نا؟

ئەم شیعرە لە دیوانی چاپی جەعفەردا دوابەدوای شیعری 'نامەی بانگهێشتن' هاتووە کە بانگهێشتن نامە بوو بۆ شایی کوڕەگەورەی شاعیر. تۆ بڵێی ئەم شیعرەش هەر لەو پەیوەندییەدا نەگوترابێت؟

وشەی 'ئەمشەو' لە چاپی جەعفەردا وەک 'ئەوشۆ' هاتووە. من نەمزانی کامیان دەقی شاعیر خۆین. گەرچی من وشە ئاساییەکەی 'ئەمشەو' م هەڵبژارد بەڵام دووریشی نازانم 'ئەوشۆ' بووبێت لەبەر ئەوەی چەند وشەی دیکەی بن زاراوەی مەهابادی لەشیعرەکەدا دەبینرێن: ئەوچەل، پیاڵێک، چەنگ (لەجیاتی چنگ)، ئەوەش دەکرێت یەک لەوان بێت.

بێ عار و بێ نەنگ:. بێ عار نابێ بە تەنیا و لە شێوەی 'بێعار'دا بخوێنرێتەوە کە واتای نەرێ یی خەڵکی گوێ نەبیس و هەرچی پەرچی لێ وەردەگیرێت. بێ عار و بێ نەنگ دەبێ بێ عار و نەنگ بێت کە گوشاری کێشی شیعرەکە شاعیری مەجبوور کردووە بیانکات بە دوو بەشی جیاوازەوە و بەواتای کەسێکە دوور بێت لە کاری بێ شەرمانە و خراپ.

ئەوچەل: ئەمجار

زڕە و خڕەی دڵ: 'دڵ' لێرەدا بە چ واتایەک هاتووە؟ دڵ بۆچی زڕە و خرمەی دێت؟ بۆچی دڵ لەگەڵ  تار و چەنگ هاتووە؟ من لەو وشەیە واتای 'دڵبەر' وەردەگرم. تەنیا ئەودەمیشە دەتوانین بیهێنییە ڕێزی نەی و تار و چەنگ و بڵێین دڵبەری شاعیریش بە ئامادەبوونی لە بەزمەکەدا و بە زڕە وخرمەی خشڵەکانی، بەزمەکەی وەک چریکەی نەی و تار و چەنگ ڕازاندۆتەوە. تۆ بڵێی ڕاست بم؟

سات وسەودا: کڕین و فرۆشتنە بەڵام لێرەدا بگرە وبەردە و هەرا و قەرەباڵغییە.

گیانم سەودا کرد...: دەبێ وشەی ساقی لەگەڵ میسراعی دووهەمی فەردەکە بخوێنرێتەوە: لە سەودا کردنی گیانم لەگەڵ پیاڵەیەک شەڕابی ساقیدا، ساقیییەکە ماچێکی باقی دامەوە. لە فەردی دواتریشدا ساقی و باقی پێکەوە هاتوون و ئاماژەیە بەو سات و سەودایەی ناو ئەم فەردە، دەنا ساقی و باقی پەیوەندێکی مەنتیقییان پێکەوە نییە.

دوو فەری حەوتەم و هەشتەم لەپەیوەندی یەکتریدان: پەری، کە دڵداری شاعیرە، چۆتە ناو باغ و بەو چوونەی، بارودۆخی ئاسایی باغەکەی شێواندووە: گوڵان بێ ڕەونەق و کەسادە بازار بوون (کەس سەیری نەکردوون)، باخەوانیش لەباغ چۆتە دەرێ و لە ئەنجامدا دەگوترێت تەنانەت بولبولیش مایەپووچ هاتبێتەوە یانی هەموو ئەو سەرمایەیەی دۆڕاندبێت کە لەسەر گوڵی دانابوو.

ئەوەی گوتم باخەوان لە باغ چۆتە دەرێ بە حیسابی ئەوەیە شاعیردەڵێ: "باخەوان ڕووتەڵ بۆی وەدەرکەوت". ئایا بۆی وەدەرکەوت واتای چوونە دەرەوە دەدات یان شتێکی دیکە؟ وەک ئەوەی لە شوێنەکەی خۆی هاتبێتە دەرەوە و بەخێرهاتنی یاری شاعیری کردبێت؟ ئەوەش نەگونجاو نییە و شتێکی ئەوتۆ لە شانۆی باغەکە کاتی هاتنی یار، ناگۆڕێت.

ڕووتەڵ وشەیەکی جوانی کوردییە بە واتای کەسێک کە پۆشاکی بەڕێ وجێی لەبەردا نەبێت یان دیاردەیەکی سروشتی (دار، دەشت ودەر) کە بەهۆی سەرماوە ڕووتابێتەوە و گەڵا یان گیاوگژی لێ نەڕوابێت. شاعیر بۆچی باخەوانی بە ڕووتەڵ داناوە؟ من وای بۆدەچم کە شاعیری ئەویندار، وەک هەموو عاشقێکی دیکە، هیچ شتێکی جگە لە دڵدارەکەی بەجوان و ڕازاوە نەدیتبێت و تەنیا ئەوی پێ جوان بووبێت. لەو ڕوانینە عاشقانەیەدا ئیتر کەس ناتوانێ تەواو و جوان و پۆشتە و لەبەردڵان بێت جگە لە دڵدارەکەی شاعیر.

دوو فەردی کۆتایی شیعرەکە هەڵگری دوو پرسیاری یەکگرتوون کە لە ڕاستیدا دەبنەوە بە یەک: ئایا  ئەویندار و ئیمامی چییان دەست کەوتووە؟ لەبەر ئەوەی ئەویندارەکەش هەر ئیمامی خۆیەتی، ئیتر دوایین پرسیاریش دەبێتە ئەوەی ئایا ئیمامی توانی کەرە بکاتە ڕۆنی زەنگ، واتە بە قەولی فارسەکان یاری شۆخ و شەنگ بکوڵێنێت و دڵی نەرم بکات (بیکات بە دۆستی خۆی)؟

بە هۆی فەزای شادی ناو شیعرەکەوە، کە نیشانەی خەفەت و خەمی پێوە دیار نییە، خوێنەر دەتوانێ هەست بکات کە بەڵێ، شاعیر توانیویەتی سەرکەوێت و کەرە بکات بە زەنگ!

بەحری عەرووزیی شیعرەکە:

متقارب مثمن اثلم (هەجایی): فع‌لن فعولن// فع‌لن فعولن