دیوانی نوێی شیعره‌کانی سه‌ید کامیل ئیمامی (ئاوات)

نووسین و ئاماده‌کردنی:  ئه‌نوه‌ر سوڵتانی

 شیعری ژمارە ٢١١

چوارینەکان (غەرامی/ شەخسی)

 

 

(١٨ تا ٢١)

و

یەک تاک

١٨

دڵ بۆچییه لام نییه، نه ڕۆژ و نه شەوێ!
بۆچیمه که دەخولێتەوه هەر لێر و لەوێ؟
ئازیز! وەره دانیشه لە لای من تاوێ،
دەیدەم به تۆ ئەو دڵه ئەگەر تۆ بتەوێ
[1]

 

١٩

جوانچاک! وەرە لام، کەمێ لە لام ڕۆنیشە
تۆخوا مەڵێ هیچه، پیره، خاوەن ڕیشە!
وەبزانه گوڵم که کۆلکەداری پیرم
تۆش بازی، وەره لە سەر سەرم هەڵنیشە!

 

٢٠

لە کاتی نۆجوانی خۆش بوو ژینم[2]
بەڵام ئێستاکه پیرم، خۆشه شینم!
له مەشقی عیشقبازی‌دا کوڵیبووم
[3]
ئەوێستا بۆ بزەی لێو خۆشەچینم

 

٢١

هەرچاوەچاومه، بە تەمام یاری من که بێ
خۆم سەربڕم له پێشی، گیان ڕەستگار ئەبێ[4]
جارێک دەسم دەسووتێ و مەحتەل دەمێنمەوە
جارێکی پێم لەجێ‌دەچێ، کەوتوومه دەست‌و‌پێ!

 

تاک

وێستا بە تەرزی سەروێ، لەرزی بە بای هەناسە

دەڕژا لە بەژنی بەرزی عیشوە بە جام و کاسە![5]


(بەشێک
لە لاپەڕە ٢١١ تا ٢١٧ ی چاپی ئەنیسی و ٣٤٥ و ٣٥١ ی چاپی جەعفەر)

_________________________________

ناوەرۆکی ئەم چوارینانەش لە بیری خەییامی گەلێک نزیکن. بەڵام یەکەم تا چوارەمیان بە ڕادەیەکی زۆر غەرامین و بیرۆکەی ژیان و مردنیان تێدا بەدی ناکرێت.

پەیامی ناو چوارینەکانی تر، بێ بایەخی و بێ ئامانجیی ژیان وحەقانییەتی مردنە.

هەردوو دیوانە چاپییەکە لە کۆتایی بەشی چوارینەکاندا تاک واتە فەردێکیان هێناوە. من لە ڕاگواستندا هەوڵمدا بە گوێرەی ناوەرۆک لەگەڵ دەستە شیعری هاو واتای خۆی دایبنێم و لەبەر ئەوەی ئەو تاکە بە تەواوەتی عاشقانەیە، لێرە واتە لە بەشی شیعری غەرامیدا هێناومە.

دڵ بۆ چییە؟: دڵم بۆچییە؟

لێر ولەوێ: لێرە و لەوێ

تاوێ: ساتێکی کەم، ماوەیەکی کەم

جوانچاک: زۆر جوان

باز: باڵندەیەک کە بەگوێرەی ئەفسانەی بێ بنەما، لە سەری هەرکەسێک بنیشێت بەخت و ئیقباڵ ڕووی تێدەکات. نموونە، حیکایەتی 'حەسەن کەچەڵ' یان 'سەعد و سەعید'ە لە ناو نەقڵی گوێی ئاگردانی کوردیدا. پێچەوانەکەی کوند یان کوندەبووە کە بە گوێرەی هەمان ئەو ئەفسانە پووچە، هاتن و نیشتنی لە شوێنێک، وێرانی ماڵ و بێ بەختی خەڵکەکەی دێنێت.

خۆش بوو ژینم و خۆشە شینم: جیناسێکی ناتەواوی گەلێک جوانیان پێ دروست کراوە. ئەودەم چ بووم و ئێستا چیم!

چاوەچاو کردن: لێرەدا چاوەڕوانییە.

کەوتنە دەست وپێ: هەوڵدانە بەڵام لێرەدا گەلێک جوان هێنراوە لەبەر ئەوەی جارێک باسی دەستی کردووە و جارێک باسی پێ، ئینجا گوتوویەتی کەوتوومەتە دەست و پێ.

بە تەرزی: بەشێوەی

بای هەناسە: نیاز لە جووڵەیەکی کەمە. شاعیر دەڵێ دڵدارەکەم لەبەر ناسکی، بە بای هەناسە دەلەرزێ!

هەروەها لەو تاکەدا لە نێوان 'تەرزی' و 'لەرزی' جیناسێکی ناتەواوی جوان دروست کراوە.


 

[1]  چوارینەیەکی دیکە لە لاپەڕە ٢١٤ ی چاپی ئەنیسیدا هاتووە کە دووپاتکراوی چوارینەی ژمارە ١٨ یە تەنیا لە بەشی سەرەتای میسراعی یەکەمیدا ئاڵوگۆڕێک کراوە. من ئەو چوارینەیە وەک نەبوو سەیر دەکەم و ڕوونکرنەوەشی لەسەر دەنووسم. بڕوانە درێژەی ئەم بەشە.    

[2]  چاپی ئەنیسی: نۆجووانی

[3]  چاپی ئەنیسی: کوڵی بوم

[4]  چاپی ئەنیسی: پیشی ... ڕەستگار ئەبی (دەبێ هەردوکیان هەڵەی تایپ بن).

[5]  چاپی ئەنیسی: دەرژا (دەبێ هەڵەی تایپ بێت)

 

www.rojhalat.de / www.bokan.de