دیوانی نوێی شیعره‌کانی سه‌ید کامیل ئیمامی (ئاوات)

نووسین و ئاماده‌کردنی:  ئه‌نوه‌ر سوڵتانی

 شیعری ژمارە ١٩٩

کاسەی بەتاڵ

 

 

ئەی زەمان،  ئەی کات، ئەی ڕۆژی ڕەشم!

 لە ئامانج، ئاوات، هیوا بێ بەشم[1]      


تەمەن دوایی هات، هات نەهاتییە
ئامانج و تاسه هەر ئاواتییە
[2]

پیری بە جارێ زۆری سەندووە
سەر به لەشمەوه بە زۆر بەند بووە

هەر هاکا زانیت، بەربۆوه له لەش
بوو به گەپجاڕی منداڵی ڕووڕەش

با بەر ‌شەقی دەن لێره بۆ ئەوێ
وچانێ نەدەن نه ڕۆژ، نه شەوێ

بڵێن با بشکێ کاسەی وا بەتاڵ
هەر چاکه بێته گەپجاڕی مناڵ

منداڵ! سەد ئامان! نەهێڵن بشکێ
له چاوما ئابڕووی چەند ساڵەم بتکێ

دڵۆپەیێکه هەر تکا، تکا
بۆیه دەترسم، لێو دەکەم تکا

دەڕژێته سەر ڕووی بێ‌ڕەنگ و زەردم
ئەویش دەبێته سەرباری دەردم

منداڵ! نەهێڵن هێنده داماو بم
ئابڕووتکاو و زەردهەڵگەڕاو بم

ئاڵای کڵۆڵیم گەر بشنێتەوە
با ئابڕووم له چاو بمێنێتەوە

                        قاقڵاوا، ١٣٤٨ی هەتاوی


(لاپەڕە ١٩٣ و ١٩٤ ی چاپی ئەنیسی و ٣٣٠ و ٣٣١ ی چاپی جەعفەر)

______________________________________

عینوانی شیعرەکە لە هەردوو چاپدا وەک یەکە.

 

ناوەرۆکی شیعرەکە شەخسیی و تاکەکەسییە و ئەوپەڕی خلووس و پاکیی شاعیری لێ دەبارێت.

 

بەشی یەکەمی غەزەلە ١١ فەردییەکە (فەردی ١ تا ٦) بێ هیوایی لە ژیان و خەم و تاسەی بە ئاوات و ئامانج نەگەیشتنی لێ دەخوێنرێتەوە کە بەشی زۆری دەبێ سیاسی و لە پەیوەندی دۆخی کورددا بێت. هەر لەوبەشەدا خۆ بە کەم زانی و بچووک کردنەوەی دەوری خۆی لە ژیانی کۆمەڵایەتی و سیاسیدا، گەلێک بەرچاوە بە تایبەت کاتێ کە دەڵێ لێگەڕێ با منداڵی ڕووڕەش کاسەی سەرم بدەنە بەر شەق و یاری و گاڵتەی پێ بکەن لەبەر ئەوەی بەتاڵە و هیچی تێدا نییە.

 

بەشی دووهەمی شیعرەکە (فەردی ٧  تا ١١) پەیامێکە بۆ منداڵان و لە ڕێگەی ئەوانەوە بۆ خوێنەری شیعرەکە و لەوێدا دەڵێ دوای مردنم کاتێ یاری بە تۆپی پێی کاسەی سەری من دەکەن تکایە ئاگادار بن مەهێڵن بشکێت و ئابڕووم لە چاومەوە بتکێت و بڕژێتە سەر زەوی لەبەر ئەوەی تەنانەت ئەگەر ئاڵای کڵۆڵیشم بشەکێتەوە گوێم لێ نییە، بەڵام نامەوێت ئابڕوو تکاو بم.

 

ئەوانە گەورەیی ڕۆحی شاعیر دەگەیێنن و ئەوەی چەندە بە تەنگی ناو و ئیعتیبار و ئابڕووی خۆیەوە بووە و بۆ پاراستنی ئەوانە ئامادە بووە هەموو سەختی و ناڕەحەتییەک بە گیان بکڕێت. ئەوانە لەگەڵ کەسایەتی شاعیر و ئەوەیدا کە خەڵک لێیان دەدیت، یەک دەگرێتەوە. من کە دووراودوور ئاواتم ناسیوە و بە بۆنەی جیاجیاوە لە ماڵ و دووکانەکانی بۆکان بینیومە، هەست دەکەم ئەو شیعرە ئاوێنەیەکی باڵانوێنی کەسایەتی ئەوە و لەو قسانەدا نەک هەر ڕاستگۆیە بەڵکوو خۆپارێزی و خەمخۆریی ئیعتیبار و کەسایەتییەکەی لەوەش زیاتر بوو.

 

تاسە: ئیشتیا، ئارەزوو، عەزرەت (هەنبانە بۆرینەی مامۆستا هەژار). دڵنیا نیم گۆڕینی تاسە بۆ هیوا لە دیوانی چاپی جەعفەردا، کێ کردوویەتی و ئایا خواستی شاعیر بووە یان نا؟ بێ بەش بوون لە هیوا ڕاگەیاندنێکی توندترە لە بێ بەش بوون لە تاسە. ئەگەرێک ئەوەیە شاعیر خۆی یان کاک جەعفەر و هاوکارەکانی تاسەیان لەبەر ئەوە گۆڕیبێت کە عەینی وشە لە فەردی دواتریشدا هاتووە.

 

هەرهاکا: هەموو چرکە و کات و ساتێک

 

گەپجاڕ: مەخسەرە، جێگەی پێکەنین

 

دڵۆپێکە: لە ناو خەڵکدا باوە دەگوترێ ئابڕووی مرۆڤ قەترەیەکە، ئەگەر تکا، تکا!

 

لێو: لێتان

 

بشنێتەوە: بکەوێتە شنە شن


بەحری عەرووزیی شیعرەکە:

متقارب مثمن اثلم (هجایی): فع‌لن فعولن// فع‌لن فعولن

 


 

[1] چاپی ئەنیسی: لە ئامانج، ئاوات، تاسە، بێ بەشم

[2] چاپی جەعفەر: ئەمانج. دەبێ هەڵەی تایپ بێت

www.rojhalat.de / www.bokan.de