دیوانی نوێی شیعره‌کانی سه‌ید کامیل ئیمامی (ئاوات)

نووسین و ئاماده‌کردنی:  ئه‌نوه‌ر سوڵتانی

 شیعری ژمارە ١٤١

کاتی بەهارە

 

کاتی بەهارە چاوەکەم! بێ بچینە باغی دووبەدوو  

گوڵ بچنین به هەردوو دەس، بێینه سەما و جوست‌وجوو

ساقی به هەڵپەڕینەوه دێت و دەچێ لە نێو چەمەن
خونچه به پێکەنینەوه دڵ دەڕفێنێ زوو به زوو

بولبول و قومری هەر تەڕەف سازی تەڕەب دەکەن، کەچی
له شاخی گوڵ، له داخی دڵ خۆ دەنوێنێ کوندەبوو

عەڕعەڕ و سەرو و نارەوەن پاکی به دەم نەسیمەوە
به ڕەقس و شەوق و زەوقەوه دێن و دەچن به ئارەزوو

ئەدەب دڕا دەفی لەبەر تەرەب له باخ و گوڵشەنا
له لای بەشەر لەبۆ دەوا نەما حەیا وو ئابڕوو

خۆشییه، کەیفه، شادییه، بەزمه، هەرایه، چۆپییە
به عەشقی بووکی بولبوله، خونچه که بووکه، دڵ خەسوو

ڕاز و نیازی دڵ دەکەن بولبول و قومری پێکەوە
هەردوو بە فکری بیکرەوه، خونچه به یەک دەدەن به شوو

هەر به‌تەنێ "ئیمامی"یه بێ‌بەش و بەهره مایەوە
خەرمەنی خەم به با دەدا، دەنکی ئەسەف دەکا به توو[1]                                                                                        بۆکان، 1346ی هەتاوی

(لاپەڕە ٣٤ و ٣٥ ی چاپی ئەنیسی و ١٧٨ ی چاپی جەعفەر)

_______________________________________________ 

عینوانی شیعرەکە لە هەردوو چاپدا وەک یەکە.

غەزەلێکی بن بزۆکە و خۆشی بەهارییە و شادیی لێ دەبارێت، واهەیە هەر ئەوەش هۆکار بێت کە گۆرانی بێژە کوردەکان بە گۆرانی گوتوویانەتەوە. وابزانم یەکەم جار نەمر محەممەدی ماملێ گوتی و دواتر کەسانی دیکەش گوتیانەوە. بە داخەوە  لەبیرم نییە کێ.[2]

هەندێ وشە و زاراوەی فارسی تێکەڵاوە.

جوست وجوو: فارسییە. گەڕان بە شوێن کەس یان شتێکدا. مڵ ومۆ

هەر تەڕەف: لە هەموولایەک.

سازی تەڕەب کردن: سازدانی تەڕەب و شادی.

شاخی گوڵ: شاخە بە فارسی دەبێتە لق. شاخی گوڵ دەبێ لقی دار یان بنجی گوڵ بێت. شاعیر بۆ پاراستنی کێش، لەجیاتی شاخە، شاخی نووسیوە.

ڕەقس: سەما، هەڵپەڕکێ. ڕاستییەکەی من جیاوازیی واتای سەما لە هەڵپەڕکی ناناسم. ئایا هەردوکیان یەک نین؟ یا خود سەما جووڵەی لەش و لار ولەنجەیە و هەڵپەڕکێ هەڵبەز ودابەز؟

دڕانی دەف: فەوتان و نەمان.

دەفی ئەدەب دڕا: بەهۆی شادی و خۆشییەوە ئەدەب لای خەڵک نەما.

دەوا: دەرمان

نەمانی شتێک [تەنانەت] بۆ دەوا: نەمانی کەم تا زۆری شتێک. شاعیر دەڵێ تۆزقاڵێکیش شەرم و حەیا و ئابڕوو لای مرۆڤ نەما!

بە عەشقی بووکی بولبول...: ئەوەی خونچە بووکی بولبول بێت، کێشەیەک نییە و جوانیشە. ئەوەش کە بڵێین                                                                                                                                                                          دڵ بە عەشقی بووکی بولبول بۆتە خەسوو، زۆر جوانە. بەڵام لەوەدا قسە هەیە کە چۆن بە عەشقی بووکی بولبول، خونچە بۆتە بووک؟

فکری بیکر: بیری نەسمڕاو، بیری تازە و نەبیسترا و و نەبینراو و تیژ.

خونچە بەشوودان: تەعبیرێکی تازە و جوانە. بولبول و قومری کە دەبێ ڕەقیب و بەرهەڵستکاری یەکتر بن، لێرەدا خونچە گوڵ پێشکەشی یەکتر دەکەن.

توو: تۆو

دەنکی ئەسەف بە توو کردن: واتە شاعیر دەنکی حەسرەت دەچێنێت بۆ ئەوەی لە دواڕؤژدا شین بێت و بیدروێتەوە و تەنانەت لە دواڕۆژیشدا دوور لە ئەسەف و حەسرەت و خەفەت نەبێت.

بەحری عەرووزی شیعرەکە: 

رجز مثمن مطوی مخبون: مفتعلن مفاعلن // مفتعلن مفاعلن


 

[1] . هەموو /واو/ ی کۆتایی سەرواکان لە چاپی ئەنیسیدا یەکن (جو، زو، بو، ڕو،...تو) و لە چاپی جەعفەردا دوان (جوو، زوو، بوو، ڕوو، ...توو).

[2] . بە دەنگی ماملێ لە سەر یوتیووب: https://www.youtube.com/watch?v=GyiVA31sMGY

  

 

 

www.rojhalat.de / www.bokan.de